23/05/2007
MEMLEKETE DÖNÜŞ DEFTERİ
M. M. /L'humanité

"Quinzaine des réalisateurs". Taşradaki cenaze törenleri, geleneksel ile modern arasındaki Türkiye resminin eskizleridir.

Bir köy yolunda, sabit uzun bir plan, yaşlı kadının yavaş adımlarla yürüyüşünü adeta ölümsüzleştiriyor. Kadın kadrajdan çıktığında, kamera onu tekrar bulmak için bir süre bekliyor. Onu yakaladıktan sonra, kadının sonsuzluğa doğru çerçeveden çıkışıyla çekim planı tamamlanmış oluyor. Başlangıçtan itibaren, Semih Kaplanoğlu'nun tarzı kendini gösteriyor. Uzak filminin yönetmeni ünlü Nuri Bilge Ceylan'ın tarzını hatırlatıyor.
Hikâye bizi, İstanbul'da oturan kitap satıcısı ve yazar Yusuf'un izlerine götürüyor. Yusuf, annesinin cenaze törenine katılmak üzere çocukluk evine döner. Orada, yıllardır annesiyle birlikte yaşayan genç Ayla ile karşılaşır. İkisi arasında kurulan bağ, Yusuf'un çabucak İstanbul'a dönme isteğiyle kaybolmaya yüz tutacak gibidir. Ancak Yusuf'un şehre dönüşü annesinin yerine getirmesini istediği son arzusu yüzünden bir türlü gerçekleşemez. Dönerse suçluluk duyacaktır, zira annesinin Yusuf'a Ayla aracılığıyla bıraktığı vasiyetin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Belirli bir yavaşlıkta kurgulanmış Yumurta, düz bir hikâye gibi akıyor. Görünüşte amaç bu doğrultuda olacakları çağrıştırmakla yetiniyormuş gibi. Ama bu düz akışın ardında, Kaplanoğlu'nun çok daha ihtiraslı bir sinema anlayışı yatıyor. Her şeyden önce bize yüzyılımızı anlatıyor. Küçük dokunmalarla kırsal göçü sergiliyor, başka yerleri görme arzusunu dile getiriyor, nesiller arasındaki bağlantıları ve hatta kadının toplumdaki yerini betimliyor. Gelenek ile modern arasında iki dünyayı bir arada yaşatmaya çalışan bir Türkiye'yi tanımlıyor. Hikâye, bir bakışla veya önemsiz gibi gözüken bir sözle giderek gelişiyor. Kaplanoğlu'nun sanatında, her şeyden esinlenilebilir. Ve bir dejavüden bahsedilecekse, az riskli bir anlatımı kolay bulmak; ama ani bir biçimde karşınıza çıkan bu 'humor'u doya doya yudumlayarak, adeta huzur veren bir dinginliğe sürükleyen görüntülerin güzelliğine de kendinizi kolayca bırakabilirsiniz.

>>>